Prim üretiminin yarısını oto branşlarından sağlayan sektördeki yüksek zararlar çileden çıkardı / Sigortacılar, yedek parçada otomotiv sektörüne karşı isyan bayrağı açtı
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2006 yılında sigorta sektörünün prim üretiminin yüzde 48`ini oto branşları oluşturdu. Ancak kaza ve trafik sigortası üretimindeki bu yüksek oran, yol açtığı yüksek zarardan dolayı sigortacıların canını sıkıyor.
Bu branşlardaki hasar prim oranının yüksekliği bilançolarda büyük delikler açarken, bazı şirketler acentelerine "Böyle iş yazacaksan, hiç yazma" demeye bile başladı. Kaskoda yıllardır edilen zararın yanı sıra önceki yıllarda kârlı bir branş olan trafik de zarar etmeye başlayınca sigorta sektörü "Birlik" nezdinde düğmeye bastı ve yüksek yedek parça fiyatlarında indirime gidilmesi için otomotiv sektörüyle görüşmelere başladı.

Zarardan kurtuluş yolları

Özellikle yedek parça fiyatlarının yüksekliğinden şikayet eden sektör, bu durumun hasar/prim oranlarını yükselttiğine dikkat çekiyor. Ancak sigorta sektöründen görüşmelerin daha önce yapılması gerektiği konusunda sesler de çıkıyor.

Hasar/prim dengesinin bozulması ile zarar eden birçok sigorta şirketi farklı ürün ve çözüm yöntemleriyle zarardan kurtulmanın yollarını arıyor. Yeni ürünlerle risk kategorilerine göre baz fiyat oluşturan şirketler olduğu gibi, yedek parçaları direkt olarak bayilerden alan şirketler de var.

Enflasyon yüzde 10 yedek parça yüzde 17

Sigortacılar enflasyondaki yüzde 10`luk artışa rağmen yedek parça fiyatlarında yüzde 17`lik artış olduğunu öne sürerken, otomotivciler parça fiyatlarının aşırı derecede artmadığı görüşünde. Sigorta sektöründe paylaşılan bir başka görüş ise parça ve servis işçiliklerinin büyük oranda sigortacılar tarafından finanse edilmesine karşın, otomotiv sektörü üzerinde yeterli baskı oluşturulamadığı yönünde...

Otomotiv sektöründen bazı temsilciler sigortacıların tedarik sistemini yerinde ve mantıklı bulurken, hasar denetimi için otomotiv sektöründe görev yapmış mobil denetim uzmanlarının istihdam edilmesinin faydalı olacağını düşünüyorlar. Acenteler ise otomotivcilerle sigorta sektörü arasında temaslarda kendi görüşlerinin alınmamasından şikayetçiler.


Birlik Sigorta Genel Müdürü Cevat Bekin: Ciddi zararlar eden sigorta şirketleri yeterli düzeyde baskı oluşturmuyor

Sigorta sektörünün kasko branşında yaşanan yoğun rekabet gereği düşen primler ve artan hasar maliyetleri neticesinde ciddi zararlar gördüğüne dikkat çeken Birlik Sigorta Genel Müdürü Cevat Bekin, hasar maliyetleri içinde en önemli kısmı parça fiyatlarının yüksekliğinin oluşturduğunu söyledi.

Bekin, "2006 yılı içinde yüzde 10 seviyesinde gerçekleşen enflasyon oranı dikkate alındığında sigorta sektöründe ödenen hasarlarda ve sigorta parçalarında 2006`da yaklaşık yüzde 17`lik bir artış görüldü. Sigorta sektörü doğal olarak hasar maliyetlerinin düşürülmesine yönelik çaba içerisinde. Birçok şirket kendi çabaları ile ya da dışardan hizmet satın alma yolu ile hasar maliyetlerinin düşürülmesine yönelik çaba sarf ediyor" diye konuştu.

Bu amaçla yapılması gerekenleri de sıralayan Bekin, bazı firmaların sınırlı sayıda da olsa kendi servislerini kurarak gerek işçilik gerekse parça değişimleri nedeniyle oluşabilecek suiistimalleri en aza indirgeme çabası içinde olduğunu söyledi.

Bekin`e göre sigorta şirketlerinin bulduğu diğer bir çözüm ise çok sayıda anlaşmalı servis tesis ederek bu servislerden gerek parça, gerekse işçilik konusunda özel indirimler almak.

Sigorta sektörünün otomotivcilerle olan görüşmelerine de değinen Bekin, "Sigorta sektörü bu tarihe kadar henüz otomotiv sektörü ile parça fiyatlarının makul seviyeye çekilmesi konusunda ciddi bir yol kat etmiş durumda değil. Halbuki otomotiv sektöründe parça ve servis işçiliklerinin finansmanında en büyük pay sigorta şirketlerine ait. Buna rağmen sigorta sektörü, otomotiv firmaları nezdinde yeterli düzeyde bir baskı unsuru oluşturamıyor. Birliğin buna yönelik çabalarının artırılması ve somut sonuçların bir an önce alınması gerekli" diye konuştu.


Anadolu Sigorta Genel Müdür Yardımcısı Musa Ülken: Yedek parçaları bayilerden direkt alıyoruz

Yedek parça fiyatlarındaki yükselme sonucu yaşanan maliyet artışlarının düşürülmesi için Anadolu Sigorta da bir çalışma yapıyor. Bu kapsamda yetkili/özel servislerle yapılan anlaşmalar çerçevesinde uygun oranda iskontolar aldıklarını belirten Anadolu Sigorta Genel Müdür Yardımcısı Musa Ülken, "Değişecek parçalar şirketimiz tarafından direkt olarak bayilerden satın alınıyor. Orijinal parça tedariki olarak adlandırılan söz konusu projemiz yedek parça maliyetlerimize olumlu katkılar sağlıyor. Bugün hemen hemen tüm sigorta şirketleri tarafından da uygulanıyor. Bunun dışında, yine sektör olarak muhtelif yetkili servislerle yapılan anlaşmalar sayesinde, yetkili servislerde değişen parça bedellerine ilişkin de iskontolar sağlanacak" diye konuştu.

Sigorta sektörü ve otomotiv sektörünün karşılıklı işbirliği ve temaslarının her iki sektör açısından olumlu sonuçlar yaratacağına inandıklarını da kaydeden Ülken, sigorta şirketlerinin bu birliktelikten beklentilerinin başında, hasar maliyetlerinin düşürülmesi, müşteri memnuniyeti, emek/zaman kaybının önüne geçilmesi gibi konuların yer aldığını söyledi.


Ankara Sigorta Genel Müdür Yardımcısı Baturalp Pamukçu: Araçların risk seçiminde dikkatli olmalı ve fiyatlandırmayı buna göre yapmalı

Yedek parça fiyatlarındaki artışların hasar maliyetlerini artırdığını ve bunun özellikle ota branşında teknik sonuçları olumsuz etkilediğini belirten Ankara Sigorta Genel Müdür Yardımcısı Baturalp Pamukçu, şirketlerin araç risk seçiminde daha dikkatli olması gerektiğini söyledi.

Pamukçu, "Şirketler özellikle yedek parça maliyetlerinde çok yüksek artışa konu olan araçların risk seçiminde daha dikkatli davranmalı ve fiyatlandırmayı buna göre yapmalı. 2006 yılında yedek parça maliyetlerindeki artışlara paralel olarak şirketimiz "benim kaskom" isminde yeni bir ürün oluşturdu. Bu üründe fiyatlandırmaya konu olan araçlar hasar maliyetlerine göre kategorilere ayrıldı. Bu sayede risk kategorilerine göre baz fiyat oluştuktan sonra müşterilerimizin risk yapısına ve seçtiği teminatlara göre fiyatlar değişkenlik gösteriyor. Yine bu yeni ürün ile birlikte yedek parça maliyetlerini çok yüksek oranda artıran çeşitli markalardaki araçların fiyatlarında farklılaşma da sağlanıyor" diye konuştu.

Pamukçu, bu yeni ürün sayesinde hasar maliyetlerinin artışıyla olumsuz bir eğilim gösteren teknik sonuçlara pozitif bir katkı yaratmayı amaçladıklarını da söyledi. Bu konuda Birlik tarafından yapılan çözüm çabalarını da değerlendiren Pamukçu, "Bu çabaları olumlu buluyoruz, fakat biraz geç kalındı. Daha önceden alınacak çözüm önerileri ve şirketlere sunulabilecek uygulama alternatifleri sektörün teknik sonuçlarının bu kadar olumsuz olmamasını sağlayabilirdi" değerlendirmesinde bulundu.


Aviva Sigorta Hasar Grup Başkanı Haydar Büyüktuğrul: Yedek parçanın ucuzlamasını bekliyoruz

Otomotiv sektöründeki yedek parça fiyat artışları nedeniyle sigorta primlerinin de arttığını ve kaçınılmaz olarak tüketicinin de olumsuz olarak etkilendiğini bildiren Aviva Sigorta Hasar Grup Başkanı Haydar Büyüktuğrul, sigorta sektörünün yıllardır bu konudan rahatsız olmasına rağmen, güçbirliği yaparak ortak bir adım atamadığını ve adeta otomotiv sektörüne boyun eğmek zorunda kaldığını belirtti. Büyüktuğrul şunları söyledi:

"12 Kasım 2005 tarihinde Rekabet Kurulu`nun 2005/4 sayılı Motorlu Taşıtlar Sektöründeki Dikey Anlaşmalar ve Uyumlu Eylemlere İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği Resmi Gazete`de yayımlandı. Tebliğ doğrultusunda tüm otomotiv sektörü dağıtım, üretim anlaşmaları (dikey anlaşmalar) geçersiz duruma düştü ve mevcut tüm anlaşmaların yeniden yapılandırılması gündeme geldi. Otomotiv sektörüne yönelik bu yeni düzenleme, otomotiv yan sanayi, satış ve servis hizmeti veren firmalara kârlılıklarını artıracak yeni haklar ve yeni uygulamalar getirmekte. Eski uygulamada yedek parça üreticileri ürettiği malları ana sanayiciye ve distribütöre satıyor, distribütör de bu parçaları kendi servislerine yüksek kârlarla satıyordu. Bu durumda yedek parçacılar, servisler, tüketiciler ve sigorta şirketleri mağdur olmaktaydı."

Yeni düzenleme ile tüketicinin daha güvenli, daha kaliteli ve uygun bedeller ödeyerek istediği ürün ve servislere ulaşabileceğini ifade eden Büyüktuğrul, sigortacılara sağlayacağı dolaylı faydaları ise şöyle özetledi:

"Eskiden olduğu gibi ana sanayici (üretici) veya distribütör firmaların yedek parça üzerinden sağladıkları büyük kazançlar artık olamayacak görünüyor. Dolayısıyla yedek parçaların zaman içinde ucuzlayacak olması hasar maliyetlerinde de düşüş yaşanması anlamına geliyor. Bu durum sigorta primlerine de azalış yönünde yansıyacaktır."

TSRŞB`nin son zamanlarda konu ile ilgili yaptığı girişimlerin başarılı olduğunu da dile getiren Büyüktuğrul, "OYDER`in eskiye oranla daha ılımlı ve konuya daha inisiyatifle bakması da yakın zamanda sigorta sektörü ile otomotiv sektörünün arasındaki buzları çözecek gibi görünüyor. Bugün otomotiv sektörünün en büyük finansörü olan sigorta sektörü bir araya gelerek, büyük bir güç olarak otomotiv sektörünün karşısına çıkmış durumda. Birliğin bu konudaki ısrarlı ve baskıcı tutumunu devam ettirmesi gerekmekte. Bazı markalar yedek parça fiyatlarında artık indirim yapmaya başladılar. Hasar maliyetlerini düşürmek için uğraşan çok büyük otomotiv gruplarının varlığını da bilmekte ve fiili olarak kendileri ile görüşmekteyiz. Sonuç olarak, otomotiv sektörünün sigorta sektörü ile uzlaşması ve karşılıklı kazan kazan felsefesini kabul etmesi, ilgili tüm taraflar için tek geçerli yol olarak görünüyor" diye konuştu.


İmaj Ltd. firmasının sahibi Abdullah Gülcan: Acenteler, eksperler, servisler hatta sigortalılar bile konunun bilincinde

Sigorta şirketlerinin kasko branşında teknik karlılık oranlarında önemli problemler yaşadığına dikkat çeken İmaj Ltd. firmasının sahibi Abdullah Gülcan, "Sektör içinde faaliyet gösteren taraflarla yaptığımız görüşmelerde acenteler, eksperler, servisler hatta sigortalıların bile bu konunun bilincinde olduğunu görebiliyoruz. Poliçe fiyatlarının artması ise sektörde yaşanan kızgın rekabet nedeniyle kısa vadede çok mümkün gözükmüyor. Dolayısıyla, şirketlerin kârlılıklarını artırmaları için yedek parça maliyetleri, hasar denetimi ve kontrolü; en etkin çözüme işaret ediyor. Kasko branşında da hasara ilişkin bilgilerin sektör ortak havuzunda paylaşılması, yurtdışında da örnekleri olduğu gibi, risk segmentasyonu yapıp fiyatlandırmaya baz teşkil edecek verileri derleyen ve sigorta sektörünün tamamına hizmet verecek şekilde yapılanan bir merkezin kurulması son derece faydalı olacaktır" değerlendirmesinde bulunuyor. "Hasarın denetimi için de otomotiv sektöründe görev yapmış mobil denetim uzmanları istihdam edilmeli" diyen Gülcan, şöyle devam ediyor:

"Şirketler, fikir ve eylem birlikteliği yaparak iade parça toplanması işine son verilmeli. Zira toplanan az hasarlı iade parçalar tamiri kolay ve ayıbını gizleyen parçalar olduğundan bazen tekrar kullanılarak aynı parçaya iki kez tazminat ödenmesi gibi sahtekarlık olaylarına neden olabiliyor. Bu durum nihai kullanıcı olan araç sahibini de mağdur duruma düşürebiliyor. Bu sorunun çözümü olarak; eksperin iade talep etmeyip, kısmi veya tam hasarlı parçayı servislerden yeniden başka bir araçta kullanılmayacak şekilde imha etmesi çözüm olarak düşünülebilir. Fakat bu proje tüm şirketlerin ortak eylemi ile gerçekleşebilir. İade parça toplatılarak yapıldığı düşünülen tasarrufun, art niyetli kişiler tarafından aynı parça birden fazla kez kullanıldığında alınan tazminat bedelinin yanında küçük bir rakam kaldığı görülecektir."

Gülcan`a göre hasar prim dengesini iyileştirecek en somut çözümlerden biri de hasarlı araçlara konusunda deneyimli, doğru kaynaklardan tedarik zinciri kurmuş yedek parçacılardan iskonto alınarak yapılacak parça tedariki. Bu sayede üretici veya distribütör firmaların kendi bayilerine parçada belirli oranlarda indirimler verebildiğini kaydeden Gülcan, şöyle devam etti:

"Bayi bazında belirli indirim oranları alınmak suretiyle yedek parça tedarik organizasyonu maliyetlerini düşürecektir. Diğer taraftan 1 Ocak 2007`de yürürlüğe giren Blok Muafiyeti Tasarısı ile yetkili/özel ve orijinal yedek parça/muadil yedek parça önemini büyük ölçüde yitirecek. Yetkili servisler piyasa ile rekabet açısından fiyatlarını aşağılara çekmek zorunda kalacaklardır. Bunun da sigorta şirketleri, servisler ve müşteriler olarak olumlu ve olumsuz büyük yeniliklere yol açacağı aşikar. Bunun yanında, hasar denetimi sonucunda ortaya çıkan eksper raporu veya ibraz edilen faturaya uymayan servisler hakkında hukuki takibe gidilmeli ve ceza yaptırımı caydırıcı olacak şekilde artırılmalıdır."


Üçel Oto Genel Müdürü Ömer Şahin: Yedek parça fiyatları aşırı derecede artmıyor

Sigorta sektörü yedek parça fiyatlarının artışından şikayetçi olsa da konunun diğer tarafı olan yedek parçacılar aynı görüşte değil. Yedek parça fiyatlarının geçen yıllara nazaran aşırı derecede bir artış gösterdiğine katılmadığını kaydeden Üçel Oto Genel Müdürü Ömer Şahin, bunun nedenlerini ise şöyle açıklıyor:

"Nedenlerden birisi piyasalarda oluşan rekabet şartları ve sigorta şirketlerinin yapmış olduğu tedarik sistemi. Bu sistem bence çok mantıklı ve yerinde bir uygulama. Bu sistem sayesinde hem sigorta şirketleri hasarlarında ve yedek parça fiyatlarında belirli indirimler alıyor, hem de hasar gören araçlarda orijinal yedek parça kullanılması sağlanıyor. Böylece hem kaza nedeniyle bedeni veya manevi zarara uğrayan araç sahiplerinin bir nebze olsun mağduriyetleri giderilirken, hem de sigorta şirketleri sigorta yapmış olduğu araçların hasarlarında da belirli oranlarda daha az hasar ödemiş oluyorlar."

Üçel Otomotiv olarak bazı sigorta firmalarına bu konuda hizmet verdiklerini de kaydeden Şahin, sigorta şirketlerinin hasar uzmanları ile yapılan aylık değerlendirmelere göre izlenimlerin gayet olumlu olduğunu söyledi. Şahin, "Firma olarak sigorta şirketlerine hem yedek parça fiyatlarında hem de özel servis hizmetlerinde yapmış olduğumuz indirimler nedeniyle sigorta şirketlerinin daha az hasar ödemelerine biraz katkımız olduğu için mutluyuz" diyor.