14 Ağustos 2007 11:56# 1
Üyelik : 15.02.2007
Yaş : 52
Şehir : İstanbul
Mesaj Sayısı : 2
Konu : Macro anlatımı ayrıntılı
Merhaba arkadaşlar adım ismail hakkı demir
LİDER MAKİNA teknik servisinde calışıyorum şu anda buraya başlamadan önce cad cam ve cnc bilgilerim vardı onlarda SOLIDWORK , POWERMİLL , SURFCAM VE EASY CAM, KULLANADIM
LİDER MAKİNA Bünyesindeki CNC tezgahları şunlardır

ALMAN EMCO ( HEM TORNA HEM İŞLEMEM MERKEZİ )

JAPON KİWA ( YATAY VE DİK İŞLEME MERKEZLERİ )

TAİWAN OKUWA SEİKİ ( DİK İŞELEME MERKEZİ )

TAİWAN TAKANG ( HEM TORNA HEM DİK İŞLEME MERKEZİ )

TAİWAN SENDAY ( TORNA VE OTOMASYON TEZGAHLARI )

ama şu andaki mesleğim cnc teknik servisçiliği, bende elimde bulunan döküman olarakta MACROLARIN AYRINTILI ANALTIMI VAR. Onları sizinle paylaşmak istiyorum
Yanlız bunlar alıntıdır bilgilerinize

DİKEY İŞLEME MERKEZLİ CNC FREZE TEZGAHLARINDA MAKRO PROGRAMLAR KULLANILARAK DÜZ DİŞLİLERİN İMALATI

GİRİŞ
Sanayide hassas olarak silindirik düz dişlilerin imal edilebilmeleri için özel amaçlı takım tezgahlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Ancak sanayide bu dişlilere az sayıda ihtiyaç duyulduğu için, bu da silindirik düz dişlilerin imalatında bir engel teşkil etmektedir. Herhangi bir nedenle yenilenmesi gereken silindirik düz dişliler freze tezgahlarında modül çakılarla yaklaşık olarak açılabilmektedir. Bu durumda hem çalışan dişlinin verimsiz olmasını hem de birlikte çalıştığı dişlinin ömrünü kısaltmaktadır. Freze tezgahlarında silindirik düz dişliler açıldığında dişli yüzeylerinin pürüzlü olması dişlinin daha çabuk ısınmasına ve dolayısıyla da aşınmasına neden olduğundan, bu da dişli ömrünü etkilemektedir. Bunun için dişlilerin, özel dişli taşlama tezgahlarında taşlanmaları gerekmektedir. Bu da zaman kaybına ve maliyetin artmasına neden olmaktadır. Ülkemizde silindirik düz dişli açma tezgahları sayıca çok kısıtlı olduğundan küçük işletmelerde hassas silindirik düz dişlilerin açılması önemli bir sorun oluşturmaktadır. Silindirik düz dişlinin taşlama esnasında açısal hareket değişimlerinin diş yüzeyi üzerinde yapmış olduğu etkiler araştırılmış, dişliler karşılıklı çalıştırıldıklarında diş yüzeyi üzerindeki yüzey pürüzlülüğünün yuvarlanmayı olumsuz etkilediği bildirilmiştir (1). Dairesel kesitli bir kesici ile üretilen bir silindirik konik düz dişlinin kesme mekanizmalarının analizi yapılarak bu mekanizmaların kesici hasarına sebep olduğu ve takım ömrünü kısalttığı anlatılmıştır (2). Dişlilerin kontrol işlemlerinde sayısal denetimli bir koordinat ölçme makinası yardımıyla dişin yan yüzeyleri ayrıntıları ile incelenmiş, dişin nominal referans değerleri makinanın bilgisayar hafızasında toplanarak, istenildiği zaman bir dişin diş profil değerleri gerekli değişiklikler yapılarak bilgisayar hafızasından alınabilecek şekilde bir program geliştirilmiştir (3). Bir spiral konik düz dişlinin taşlama makinasında taşlanması sırasında CNC dönüşümü ve imalattaki zaman ve maliyet etüdü optimize edilmiştir (4). Tezgahlarda dişli açma mekanizmalarının ayrı bir kesme düzeni ile üretim kademelerinde kullanılması, üretim maliyetlerinin azalmasına sebep olmuştur. Dişlilerin yan yüzeylerinin işlenmesi için uygun şekilde ve az sayıda takımlar kullanılmıştır. Bu takımların standart takımlardan bağımsız olarak, bileme işleminden sonra da yerlerine takılabilir olmalarının diş üzerinde iyi bir yüzey meydana getirdiği ve bunun da üstün bir özellik olduğu görülmüştür (5). Bir helisel düz dişlinin tel erozyon tezgahında CAD-CAM-NC Entegrasyonu yardımıyla imalat programı yapılmıştır (6). Genel CNC programı yardımıyla Konik Düz Dişli imalatında özel çakılar (Kremayer çakı vb.) kullanılmadan piyasada ucuz ve bol miktarda bulunan parmak freze çakıları ile imalat yapılabildiği, ayrıca Vargel tezgahlarında konik düz dişli açmak için Matterson aparatı kullanılarak düz dişli açılabildiği gibi, klasik freze tezgahlarında da, herhangi bir özel çakıya ihtiyaç duyulmadan Matterson aparatı kullanılarak parmak freze çakısı ile düz konik dişlilerin açılabildiğini araştırmış, aynı çalışmada dik işlem merkezli CNC freze tezgahında Matterson aparatı kullanılarak konik düz dişlilerin imalatı için tamamen yeni bir freze çakısı tasarlanmış ve bu çakı ile konik dişlinin sağ ve sol evolvent profillerinin ayrı ayrı açılabilmesi için iki farklı CNC programı hazırlanarak, konik düz dişlilerin imalatı yapılmıştır. Aynı çalışmanın devamı olarak, yardımcı bir aparat kullanmadan DYNA MYTE 2900 CNC freze tezgahında konik düz dişlilerin açılması için makro programlı CNC imalat programı hazırlayarak konik düz dişlilerin imalatını yapmıştır (7).
Şekil 1?de görülen CNC freze tezgahında, freze çakısının X, Y, Z eksenleri yönündeki hareketleri pozitif tersi yönündeki hareketleri negatiftir. Tezgahtaki hareketler elle kumanda edilebildiği gibi, otomatik olarak program ile de kontrol edilebilmektedir. Tezgahta makro programlama için kullanılabilen 120 değişken vardır. Makro programlar alt programlar gibi belirli bir işlem sıralaması şeklinde çalışmaktadırlar. Ancak alt programlardan farklı olarak makrolar ile programlama değişkenlere dayanır. Bu değişkenlere göre bir işlem sıralaması tanımlanır. Daha sonra bu değişkenlere değerler verilerek çeşitli programlar kullanılabilir.



Şekil 1. Dört Eksenli Dyna 2900 Myte Tipi Dik İşlem Merkezli CNC Freze

Tezgahı Şematik Görünüşü ve Düz Dişlinin İmalatı.
Makro değişkenler, ?#? işareti ile birlikte, 0-119 aralığındaki sayılar ile kullanılırlar. Bu değişkenler aynı zamanda, <, >, +, *, -, / gibi matematiksel ifadeler ile birlikte de kullanılabilirler. Ayrıca tezgahta kullanılabilen SİN, COS, ANG ve SQR gibi hazır basit matematiksel fonksiyon parametreleri de kullanılır.


DENEY MALZEMESİNİN SEÇİMİ ve BOYUTLANDIRILMASI
Yapılan çalışmada, imalatı yapılacak olan dişlinin malzemesi olarak kolay işlenmesi sebebiyle polyamid türü plastik bir malzeme seçildi. Başlangıçta, modülü 8 mm, diş sayısı 14 ve basınç açısı 20° olan bir düz dişlinin boyutlandırılması yapıldı. Bu ölçülere göre, imalatı yapılacak olan silindirik düz dişlinin taslağı hazırlandı. İmalatı yapılan dişliye ait temel büyüklükler, dişlinin modülü ve diş sayısı dikkate alınarak aşağıdaki formüllere göre boyutlandırıldı.
Bölüm dairesi çapı : Dt = M´Z
Adım (hatve) :
Diş sayısı : Z =
Diş Başı Yüksekliği :
Diş Dibi Yüksekliği :
Toplam Diş Derinliği :
Diş kalınlığı(Taksimat dairesi üzerinden) :
Dişler Arası Boşluk :



Şekil 2. İmalatı Yapılan Dişlinin Boyutlandırılması ve Taslak Resmi.

Dişlinin bütün diş profillerinin aynı hassasiyette olması için bağlama sistemi olarak, bir torna tezgahının üniversal aynası kullanılmıştır. Ayna CNC freze tezgahının tablasına cıvata ve pabuçlarla sabitlenmiştir. İmalatı yapılan dişli taslağı aynaya bağlanmıştır.



Şekil 3. İş Parçasının CNC Freze Tezgahına Bağlanması ve Kesilmesi
CNC PROGRAMI ile İŞ PARÇASININ İŞLENMESİ
Taslağı hazırlanan silindirik düz dişlinin evolvent profili eğri denklemleri çıkarıldı. Bu denklemlerin nümerik çözümlerine göre Fanuk sistemli makro programlar oluşturularak imalat programı geliştirildi. Dişlinin imalatı bu imalat programına göre, akış şeması aşağıda verilen programın işlem basamaklarına göre yapıldı.
DİŞLİ EVOLVENT PROFİLİ ve YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN ÖLÇÜLMESİ
İmal edilen dişlilerin evolvent profilinin ve basınç açısının kontrolü, Şekil 4?de görülen, Kayseri TAKSAN A.Ş. deki kalite kontrol laboratuvarında bulunan; minimum ayarlanabilir temel dairesi çapı 20 mm, maksimum ayarlanabilir temel dairesi çapı 600 mm, maksimum diş üstü çapı 650 mm, minimum diş büyüklüğü 0.5 mm(modül), maksimum diş büyüklüğü 20 mm(modül), helis açısı 0° ila 60° (b=0°...60°), kaydedici ünitenin hata büyütme oranı 250, 500, 1000 ve 2000, temel dairesini okuma hassasiyeti 0.001 mm, helis açısını okuma hassasiyeti 1 saniye, maksimum dişli ağırlığı 500 kg., iki punta arası maksimum kızak hareketi (dikey olarak) 150 mm, hareketli ucun maksimum ayarlanabilir mesafesi 250 mm ve hareketli ucunun maksimum hareket alanı 400 mm olan SP 60 Marka İstikamet ve Profil Kontrol Cihazın (Gear Testing Machine) da kontrol edildi. Silindirik düz dişlilerin açılmasında, özel dişli açma tezgahında (ZFTK 250/1 Azdırma tezgahı), azdırma çakısı, normal freze tezgahında modül çakısı ve dikey işleme merkezi CNC Freze tezgahında ise parmak freze çakısı kullanılarak açılan üç adet silindirik düz dişlinin imalat hassasiyetleri, Rus yapımı M336 tip bir modül kumpası ile, yüzey pürüzlülükleri Mitutoyo Surftest 301 yüzey pürüzlülük ölçme aleti ile ve dişli kontrol uzunlukları da kontrol aralığı 25-50 mm, hassasiyeti 10-3 mm olan Mitutoyo marka dijital bir dişli mikrometresi ile ölçülerek, azdırma tezgahında açılan dişli referans alınarak mukayeseleri apıldı.




Şekil 4. SP 60 İstikamet ve Profil Kontrol Cihazının Şematik Görünüşü
İmal edilen dişliler, imalat ölçüleri ve hassasiyet bakımından incelendiklerinde, referans dişlisi olan ve ZFTK 250/1 azdırma tezgahında açılmış olan dişlinin imalat ölçüleri (S1, S0, S ve hz), dişli kontrol uzunluğu (Ln), modül freze çakısı ile freze tezgahında açılan dişliler ile CNC freze tezgahında parmak freze çakısı ile açılan dişlilerin ölçüleri karşılaştırılmıştır. CNC freze tezgahında parmak freze çakısı ile açılan dişlilerin ZFTK 250/1 azdırma tezgahında açılmış olan dişlilere göre daha hassas ve normal değerlere yaklaştığı görülmüştür. Bu sonuçlar Tablo 1?de verilmiştir.


Tablo 1. İmal edilen silindirik düz dişlilerin diş ölçüleri
Diş Ölçüleri Dişlinin Açılma Şekli
Modül Çakı ile Açılan Dişli ZFTK 250/1 Azdırma Tezgahında Açılan Dişli DYNA 2900 MYTE CNC Tezgahında Açılan dişli
M 8 8 8
Z 14 14 14
a0 20° 20° 20°
b 18 18 18
S1 13.16 12.32 12.13
S0 13.77 13.17 13.32
S 6.86 4.63 4.72
h 16.45 18 17.42
hT 17.336 17.336 17.336
S0T 11.096 11.096 11.096
Ln 37.810 36.759 36.952
LnT 36.994 36.994 36.994
Aynı dişliler yüzey kaliteleri bakımından karşılaştırıldıklarında, CNC freze tezgahlarında parmak freze çakısı ile açılan dişlilerin yüzey kalitelerinin daha hassas olduğu görülmüştür. Yüzey kalitesi ölçüm sonuçları Tablo 2?de, bu sonuçları veren grafik de Şekil 6?da verilmiştir. Bu sonuçlarda, CNC tezgahlarının yüksek devirlerde çalışabilmesi ve 10-3 hassasiyetine sahip olmasının etkili olduğu düşünülmektedir. Ayrıca, Azdırma tezgahı ve freze tezgahlarında kullanılan kesici takımların boyutlarından dolayı düşük devirlerde çalışma zorunluluğu, bu tezgahlar için bir sınırlılık teşkil etmektedir.



Şekil 5.İmalatı Yapılan Düz Dişlinin Diş Boyutları
İmalat süreleri bakımından mukayese yapıldığında, CNC freze tezgahlarında açılan dişliler azdırma tezgahı ve freze tezgahında açılan dişlilere göre 1..2 saat daha uzun zamanda açılmaktadır. Fakat azdırma ve freze tezgahlarında açılan dişlilerin imalattan sonra taşlanmaları gerektiğinden, imalat süresi üstün bir özellik olarak düşünülmemelidir. CNC freze tezgahlarında 10-3 mm hassasiyetinde bir yüzey kalitesi elde edilebildiğinden CNC freze tezgahlarında açılan dişlilerin, ikinci bir işlem olarak taşlanmalarına gerek kalmamaktadır. İmalat sürelerine ait sonuçlar aşağıda Tablo 3`de verilmiştir.

Tablo 2. Diş yüzeylerinde ölçülen yüzey pürüzlülükleri
Düz Dişli açma Şekli Yüzey Pürüzlülüğü Ra (µm)
Modül Çakısı ile Açılan Dişli 2.68
ZFTK 250/1 Azdırma Tezgahında Açılan Dişli 1.20
Dyna 2900 Myte CNC Freze Tezgahında Açılan Dişli 1.13

Şekil 6. Yüzey Pürüzlülüğü Ölçüm Sonuçları


Tablo 3. İmal Edilen Dişlilerin İmalat Süreleri
Düz Dişli açma Şekli İmalat Süresi (dakika)
Modül Çakısı ile Açılan Dişli 55
ZFTK 250/1 Azdırma Tezgahında Açılan Dişli 45
Dyna 2900 Myte CNC Freze Tezgahında Açılan Dişli 75

Bu çalışmada, dişlilerin diş dibi eğrilik yarıçapı direk olarak kullanılan parmak freze çakısının yarıçapı ile aynı yuvarlanma yarıçapına eşit olduğundan diş dibi eğrilik yarıçapı parmak freze çakısının yarıçapı kadardır. Bu değer açılacak olan dişlinin modülüne bağlı olarak değişmektedir.
SONUÇ
CNC tezgahlarında silindirik düz dişli imalatında özel çakılar (Modül çakısı, Azdırma...vb) kullanılmadan piyasada ucuz ve bol miktarda bulunan parmak freze çakıları ile imalat yapılabilmektedir. Ancak, özellikle CNC freze tezgahlarında modülü büyük olan dişlilerin imalatlarının rahat bir şekilde yapılabileceği, modülü küçük olan dişlilerin imalatlarının parmak freze çakısının çapından dolayı, G41 ve G42 çap telafisi kodlarının sorun oluşturabileceği görülmüştür. Parmak freze çakısının çapı imalatı yapılacak olan dişlilerin diş dibi yan radyüsünden büyük olduğu zaman, çakı kesme yolu çakışmaktadır. Bu durumda modülü küçük olan dişlilerin imalatlarında bir problem olarak ortaya çıkmaktadır. Ayrıca, dişlilerin imalatları herhangi bir yüzeyin eğri denklemleri ile (evolvent eğrileri) yapıldığından, CNC tezgahının çakı radyüsü ilavesi ile ilgili olan G41 ve G42 kullanılamamaktadır. Böyle bir imalat için, bu kodlar kullanıldığı zaman, imalatı düşünülen silindirik düz dişlilerin imalatı için hazırlanan genel CNC imalat programı, döngüler yardımıyla elde edilen koordinat noktalarını, kendi içerisinde bir takım yuvarlatmalar yaparak, küçükte olsa bir değişiklik yapabilmektedir. Bu durum da imalatı yapılan dişlinin hassasiyetini olumsuz olarak etkilemektedir. İmalat süresi göz önüne alındığında, CNC Tezgahlarında dişliler imal edilirken, bir seferde yan yana dizilmiş birkaç dişlinin imalatı, çeşitli kopyalama kodları (G51.1 vb) kullanılarak yapılabilmektedir. Piyasada, hassas silindirik düz dişlilerin sadece belirli firmaların ürettikleri, özel dişli imalat tezgahlarına ihtiyaç duyulmadan, genel amaçlı CNC freze tezgahlarında da dişli yapılabileceğinin, geliştirilen bu program ile dişlinin, diş sayısı, modülü ve gerek duyulursa basınç açısının değiştirilmesiyle istenilen modül ve diş sayısında düz dişlilerin imalatlarının yapılabileceği görülmüştür.

SEMBOLLER
Dt : Bölüm Dairesi Çapı (mm)
Da : Diş Üstü Çapı (mm)
Df : Diş Dibi Çapı (mm)
M : Dişlinin Modülü (mm)
Z : Dişlinin Diş Sayısı (mm)
t0 : Dişlinin Hatvesi (mm)
h1 : Diş Üstü Yüksekliği (mm)
h2 : Diş Dibi yüksekliği (mm)
S0 : Ölçülen Diş Kalınlığı (mm)
S : Diş Üstü Çapı Diş Kalınlığı (mm)
hz : Ölçülen Toplam Diş Yüksekliği (mm)
S1 : Diş Dibinden İtibaren Ölçülen Diş Kalınlığı (mm)
Ln : Ölçülen Dişli Kontrol Uzunluğu (mm)
hT : Teorik Olarak Hesaplanan Dişli Yüksekliği (mm)
S0T : Teorik Olarak Hesaplanan Dişli Kalınlığı (mm)
LnT : Teorik Olarak Hesaplanan Dişli Kontrol
Uzunluğu (mm)
Ra : Ortalama Yüzey Pürüzlülüğü (µm)
C : Dişler Arası Boşluk (mm)
a0 : Dişli Kavrama Açısı (° )
b : Diş Genişliği (mm)
KAYNAKÇA
1. Krenzer, T., (1993), ?CNC Bevel Gear Generators and Flared Cup Gear Grinding Gear Technology, Vol 9., No 4., P18-24., July/August.
2. Yoshida, M., Suetomi, T., (1987), ?The Mechanism of Straiğht-Bevel Gear Cutting by a Circular-Type Cutter?, Bulletion of The Japan Society of Precision Engineering, Vol 21., No 4., P301-302.
3. Frint, H., (1987), ?Automated Inspection and Precision Grinding of Spiral Bevel Gears?, NASA Contract report 4083, Jul P77.
4. Handschuh, R. F., Bill, R. C., (1991), ?Recent Manufacturing Advances for Spiral Bevel Gears?, SAE Technical Paper Series, Publ by SAE Warrendale, PA, USA; 912229, P1-12.
5. Gormanyuk, N. A.., Cherkashin, V. P., (1990), ?Synthesis of Gear-Cutting Head With a Separate Scheme For Machiningin Confirmity With Optimal Parameters Of Bevel Transmission Unit, Soviet Engineering Research, Vol. 10., No 9., P59-62.
6. Akkurt, M.; (1993), ?Tel Erozyon İşlemine Yönelik CAD-CAM-CNC Integrasyonu?, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
7. Özel, Cihan; (2000), ?Düz Konik Dişlilerin Sayısal Denetimli Freze Tezgahlarında Hassas Şekilde Açılmasının Tasarım ve İmalatı? F. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.


30 Ekim 2007 13:49# 2
Üyelik : 30.10.2007
Yaş : 56
Şehir : Adana
Mesaj Sayısı : 1
Cevap : Macro anlatımı ayrıntılı
macro programlama hakkında notlarını mail atabilirmisin
murat.yilmaz_@hotmail.com
30 Ekim 2007 19:56# 3
Üyelik : 11.08.2006
Yaş : 47
Şehir : Eskişehir
Mesaj Sayısı : 92
Cevap : Macro anlatımı ayrıntılı
Slm
Banada gönderirsen sevinirim.
çalışmalarında başarılar...
31 Ekim 2007 22:49# 4
Üyelik : 26.10.2007
Yaş : 39
Şehir : Eskişehir
Mesaj Sayısı : 8
Cevap : Macro anlatımı ayrıntılı
slm cnc dik işlem hakkında makro program notları varsa mail ata bilirmisin şimdiden teşekkür ederim
30 Mart 2008 04:30# 5
Üyelik : 30.03.2008
Yaş : 44
Şehir : Ankara
Mesaj Sayısı : 2
Cevap : Macro anlatımı ayrıntılı
Fanuc Dik işleme ile ilgili macro notları varsa gönderebilirmisin.. burakalor@yahoo.com
22 Nisan 2008 08:24# 6
Üyelik : 24.09.2007
Yaş : 45
Şehir : İstanbul
Mesaj Sayısı : 2
Cevap : Macro anlatımı ayrıntılı
Slm Banada gönderirmisin..MTULGAR@SISECAM.COM
16 Mayıs 2008 14:54# 7
Üyelik : 12.05.2008
Yaş : 52
Şehir : İzmir
Mesaj Sayısı : 4
Cevap : Macro anlatımı ayrıntılı
banada yollarmısın şimdiden teşekkürler.yusufkelebek52@hotmail.com
12 Haziran 2008 00:03# 8
Üyelik : 9.06.2008
Yaş : 39
Şehir : İstanbul
Mesaj Sayısı : 1
Cevap : Macro anlatımı ayrıntılı
selam eger banada bu anlatımı gönderirseniz çok minnattar olurum şimdiden teşekür ediyorum.
msn adresim kuzeykentli@hotmail.com
03 Eylül 2008 11:42# 9
Üyelik : 6.06.2007
Yaş : 47
Şehir : Ankara
Mesaj Sayısı : 2
Cevap : Macro anlatımı ayrıntılı
slm macro programlama hakkında notlarını banada mail atabilirmisiniz
05 Ekim 2008 08:13# 10
Üyelik : 19.08.2007
Yaş : 57
Şehir : Gaziantep
Mesaj Sayısı : 3
Cevap : Macro anlatımı ayrıntılı
selam
uzun süredir böyle bir kaynak arıyordum
teşekkür ederim.
macro programlama hakkında notlarını banada mail atabilirmisiniz
e-mailim: md0000@mynet.com.tr
20 Aralık 2008 13:50# 11
Üyelik : 18.03.2007
Yaş : 41
Şehir : İstanbul
Mesaj Sayısı : 27
Cevap : Macro anlatımı ayrıntılı
Reco5@mynet.com banada gönderirsen sevinirim.Şimdiden Teşekkürler.

Konu Bilgileri

Konuyu şu anda 1 kişi okuyor ( 0 kayıtlı ve 1 ziyaretçi ) .
makineteknik.com 'da yer alan üyelerin oluşturduğu tüm içeriklerin doğruluğu ve yayınlanması ile ilgili yasal yükümlülükler içeriği oluşturan üyeye aittir. Bu içeriğin, görüş ve bilgilerin yanlışlık, eksiklik veya yasalarla düzenlenmiş kurallara aykırılığından makineteknik.com hiçbir şekilde sorumlu değildir. Sorularınız için içerik sahibi ile irtibata geçebilirsiniz.
Teknik Videolar   İkinci El Makina İlanları
b